Wilhelm von Kaulbach

Wilhelm von Kaulbach (od 1866 bawarski osobisty tytuł szlachecki; ur. 15 października 1805 w Bad Arolsen; zm. 7 kwietnia 1874 w Monachium) – niemiecki malarz i ilustrator, twórca portretów, fresków i wielkoformatowych obrazów o treściach historycznych. (wyznanie ewangelickie)

Wilhelm von Kaulbach (1864)
Wilhelm von Kaulbach (1864).
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec : Philipp (1775–1856), złotnik, rytownik, rysownik i malarz.
  • Matka Therese Engelbrecht (ok. 1780– po 1856, wyznanie katolickie).
  • Ożenił się : w Monachium w 1833 z Josephine z domu Sutner.
  • Bratanek : Friedrich August von Kaulbach (1850–1920), malarz.
  • Dzieci : syn Hermann (1846–1909, malarz) i 3 córki.

Życiorys

W dzieciństwie Wilhelm von Kaulbach musiał prowadzić z rodziną wędrowne życie. Kilka lat spędził u dziadka w Arolsen. Od 16 roku życia ojciec uczył go rysunku w Mülheim an der Ruhr. Peter von Cornelius (1783–1867), któremu ojciec pokazał kilka rysunków, przyjął w 1822 Wilhelma Kaulbacha do Akademii Sztuk Pięknych w Düsseldorfie, gdzie w ciągu roku awansował z klasy elementarnej do najwyższej. Już w 1823 otrzymał stypendium w wysokości 150, a wkrótce 200 talarów. Gdy Wilhelm von Kaulbach musiał opuścić Akademię w Düsseldorfie z powodu sporu z kolegą, podążył za Corneliusem do Monachium, gdzie pomagał wykonać mu freski w Odeonie (dawna opera) i arkadach Hofgarten. Następnie malował freski w Herzog-Max-Palais i rezydencji.

Istotna dla dalszego rozwoju Wilhelma von Kaulbacha była podróż do Wenecji w 1835. Tam zamiast studiować dzieła wielkich mistrzów podziwiał krajobrazy i wykonywał liczne rysunki i szkice natury, które zdradzały jego talent. Jednak Cornelius odrzucił taki rodzaj artystycznego traktowania świata i poradził mu pozostanie przy klasycznych ideałach monumentalnej sztuki. Na zlecenie hrabiego Atanazego Raczyńskiego (1788–1874), jego późniejszego mecenasa, powstał w latach 1834–37 monumentalny obraz Bitwa Hunów (Hunnenschlacht, ok. 5,5 x 6, 5 m; Muzeum Narodowe, Poznań), który ugruntował jego sławę. Zainspirowany tym obrazem Ferenc Liszt (1811–1886) napisał kompozycję na dwa fortepiany o takim samym tytule Bitwa Hunów (Hunnenschlacht).

W 1837 król Bawarii Ludwik I (1786–1868) mianował Wilhelma von Kaulbacha nadwornym malarzem. W 1838/39 przebywał w Rzymie. W 1841 zawarł kontrakt z wydawcą Cotta na wykonanie ilustracji do Lisa Przechery Johanna Wolfganga von Goethego (1749–1832). Jako rysownik i ilustrator także później więcej tworzył niż jako malarz. Ilustracje, które wykonał do wierszy Goethego, Friedricha von Schillera (1759–1805), Homera, Williama Szekspira (1564–1616), Johanna Gottfrieda Herdera (1744–1803), Friedricha Gottlieba Klopstocka (1724–1803),Heinricha Heinego (1797–1856) i oper Richarda Wagnera (1813–1883) przyczyniły się do dużej jego popularności.

Już w 1844 mógł zbudować sobie wielką willę w Monachium przy obecnej ulicy Kaulbachstraße. W 1841 król Ludwig I zamówił u niego monumentalny obraz Zburzenie Jerozolimy (Zerstörung Jerusalems, 6 × 7 m). Pracą tą zajmował się do 1852. W latach 1845–65 wykonywał na zlecenie króla Prus Fryderyka Wilhelma IV (1795–1861) malowidła ścienne na klatce schodowej Nowego Muzeum (Neues Museum) w Berlinie. W alegoriach, postaciach historycznych i 6 dużych kompozycjach miał przedstawić historię kultury ludzkości. Oprócz repliki Zburzenia Jerozolimy i Bitwy Hunów namalował tam Budowę wieży Babel, Rozkwit Grecji, Krzyżowców przed Jerozolimą i Epokę Reformacji (wszystkie zniszczone w 1945). Część szkiców znajduje się w muzeum w Antwerpii, jeden szkic związany z Budową wieży Babel w Galerii Narodowej (Nationalgalerie) w Berlinie.

W 1849 Wilhelm von Kaulbach został dyrektorem monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1850 rozpoczął projekty do fresków w Nowej Pinakotece. Jednak temat zlecenia „Rozwój sztuki za panowania Ludwiga I” nie podobał się mu i zamiast oczekiwanego alegorycznego hołdu wobec współczesnych uczonych i artystów malował bardzo złośliwe karykatury np. Corneliusa, Johanna Friedricha Overbecka (1789–1869), Philippa Veita (1793–1877), Johanna Joachima Winckelmanna (1717–1768), Asmusa Jacoba Carstensa (1754–1798), Bertela Thorvaldsena (1770–1844) i Karla Friedricha Schinkela (1781–1841) w walce z trzygłową „Chimerą okresu peruk”. Wykonane na ich podstawie freski zniszczyły po kilku latach warunki atmosferyczne. W 1859 w Germanisches Nationalmuseum w Norymberdze wykonał monumentalny fresk Cesarz Otto III w grobowcu Karola Wielkiego w Akwizgranie (zniszczony).

Wilhelm von Kaulbach był także portrecistą. Wczesny autoportret z 1824 (w posiadaniu rodziny Kaulbach), studium ołówkiem Loli Montez (ol.1840) i namalowany w 1854 portret króla Maksymiliana II (1527–1576) należą do jego najlepszych dokonań w tej dziedzinie.

Obrazy (wybór)

Wilhelm-von-Kaulbach-Zburzenie-Jerozolimy-przez-Tytusa

 

Zburzenie Jerozolimy przez Tytusa. Nowa Pinakoteka, Monachium.
Źródło: Wikimedia Commons

Wilhelm von Kaulbach 001 Hunnenschlacht cropped

 

Bitwa Hunów. Nowa Pinakoteka, Monachium.
Źródło: Wikimedia Commons

Kaulbach, Wilhelm von - Die Seeschlacht bei Salamis - 1868

 

Bitwa morska pod Salaminą. Maximilianeum w Monachium. (1868).
Źródło: Wikimedia Commons

Literatura

  • Friedrich Pecht: Kaulbach, Wilhelm Ritter von w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 15, Duncker & Humblot, Leipzig 1882, s. 478–484.
  • Otto Zirk: Kaulbach, Wilhelm Ritter von w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 11, Duncker & Humblot, Berlin 1977, ISBN 3-428-00192-3, s. 356. (online).

Linki