Siegfried Jacobsohn

Siegfried Jacobsohn (ur. 28 stycznia 1881 w Berlinie; zm. 3 grudnia 1926 tamże) – niemiecki dziennikarz, krytyk teatralny, publicysta, redaktor oraz założyciel i długoletni wydawca tygodnika polityczno-kulturalnego „Die Weltbühne”. Piórem walczył przeciwko wojnie, niesprawiedliwości społecznej, naginaniu prawa i upokarzaniu ludzi. (wyznanie mojżeszowe)

Siegfried Jacobsohn
Siegfried Jacobsohn.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec: Bernhard, kupiec;
  • Matka: Selma Blumenthal;
  • Ożenił się: z Edith Schiffer (zm. 1936);
  • Dzieci: jeden syn.

Życiorys

Siegfried Jacobsohn uczył się w Friedrich-Werdersche Gymnasium w Berlinie i od 15 roku życia, jako wolny słuchacz, uczęszczał na wykłady z germanistyki na uniwersytecie w Berlinie, aby zostać krytykiem teatralnym. Od 13 do 20 roku życia był członkiem teatru „Volksbühne”. Dzięki pośrednictwu Hellmuta von Gerlacha (1866–1935) był w latach 1901–04 krytykiem teatralnym w tygodniku „Welt am Montag“ (1901-04). W listopadzie 1904 podejrzany został o plagiat i zwolniony z redakcji.

Siegfried Jacobsohn opuścił Berlin i przez Austrię oraz Włochy podróżował do Francji, skąd w maju 1905 wrócił do stolicy Niemiec. Po powrocie założył tygodnik „Schaubühne” poświęcony zagadnieniom teatru, którego pierwszy numer ukazał się 7 września 1905. Ponieważ czasopismo nie rozwijało się finansowo, zostało przejęte w styczniu 1906 przez wydawnictwo „Verlag Oesterheld & Co.”, w 1909 przez „Erich Reiss Verlag”, a od 1912 wydawał go we własnym wydawnictwie „Verlag der Schaubühne”. Od 1 kwietnia 1918 tygodnik był wydawany pod nazwą „Die Weltbühne” i stał się pacyfistycznym forum politycznej lewicy. Ważniejszymi jego współpracownikami byli Alfred Polgar (1873–1955), Egon Friedell (1878–1938), Herbert Ihering (1888–1977), Lion Feuchtwanger (1884–1958) i Kurt Tucholsky (1890–1935). Po nagłej śmierci Siegfrieda Jacobsohna wydawnictwem kierował od grudnia 1926 Kurt Tucholsky, a od maja 1927 do 1933 Carl von Ossietzky (1889–1938). W 1933 reżim nazistowski zabronił jego dalszego publikowania.

Dla Siegfrieda Jacobsohna zadaniem krytyka było odkrycie tajemnicy artystycznego wrażenia. Walczył o teatr sztuki, gdyż nie akceptował teatru komercyjnego. Już w pierwszej publikacji Das Theater der Reichshauptstadt domagał się „teatru całościowego” (niem. Volltheater) jako syntezy „dokonań Adolpha L'Arronge (1838–1908) i Otto Brahma (1856–1912)”. Przez wiele lat Siegfried Jacobsohn uważał, że syntezy tej próbował dokonać Max Reinhardt (1873–1943) poprzez różnorodność i liczbę reżyserowanych spektakli. W 1910 opublikował pismo Max Reinhardt. W latach 1912–20 ukazały się jego krytyki w dziesięciotomowym zbiorze Das Jahr der Bühne.

Dzieła (wybór)

  • Das Theater der Reichshauptstadt. München: Albert Langen, 1904.
  • Max Reinhardt. Berlin: Erich Reiß, 1910.
  • Der Fall Jacobsohn. Berlin: Verlag der Schaubühne, 1913.
  • Die ersten Tage. Konstanz: Reuß & Itta Verlagsanstalt, 1916.
  • Das Jahr der Bühne. 10 tomów. Oesterheld & Co., Berlin 1912–1920. Verlag der Weltbühne, 1921.

Literatura

  • Wolfgang Steinke: Der Publizist Siegfried Jacobsohn als Theaterkritiker. Berlin 1960.
  • Rolf Badenhausen: „Jacobsohn, Siegfried” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 10, Duncker & Humblot, Berlin 1974, ISBN 3-428-00191-5, s. 245 f. (online).