Rothschildowie

Rothschild – jest to nazwisko żydowskiej rodziny, której rodowód udokumentowany jest w Niemczech od 1500 roku. Od XVIII wieku jej członkowie znani są przeważnie jako bankierzy. W XIX wieku Rothschildowie zaliczali się do najbardziej wpływowych i najważniejszych finansistów państw europejskich. Siedzibą banku M. A. Rothschild & Söhne był Frankfurt nad Menem. Do dzisiaj rodzina prowadzi działalność bankową poprzez różnorakie instytucje, głównie w bankowości inwestycyjnej i zarządzania aktywami.

W okresie od 1815 do 1914 roku Rothschildowie byli właścicielami największego banku na świecie. Do 1860 roku firmę N. M. Rothschild & Sons tworzyło pięć samodzielnych oddziałów w Paryżu, Londynie, Wiedniu, Neapolu i Frankfurcie. Określenie „Dom Rothschildów” (Haus Rothschild) stosowane zarówno przez członków rodziny, jak również ich współczesnych w XIX wieku świadczy o połączeniu historii przedsiębiorców z historią rodziny. Stale aktualizowane i odnawiane umowy spółki regulowały wspólną działalność gospodarczą i podział wynikających z niej zysków. Działalność domu bankowego koncentrowała się w XIX wieku na międzynarodowym obrocie obligacjami. Do tego dochodził handel metalami szlachetnymi, przyjmowanie i dyskontowanie weksli handlowych, transakcje walutowe i zarządzanie aktywami dla zamożnych klientów prywatnych. Rothschildowie byli również jednymi z głównych finansistów powstających spółek kolejowych.

Założyciel dynastii Rothschildów, Mayer Amschel Rothschild (1744–1812), mieszkał w frankfurckim getcie i zgodnie z ówczesnym prawem nie mógł kupić majątku ziemskiego, gdzie indziej. Natomiast już jego synowie byli najzamożniejszymi Europejczykami i otrzymali tytuły szlacheckie w Austrii i Anglii.

Herb Rothschildów. Źródło: Wikimedia Commons

Historia Domu Rothschildów

Wzlot Mayera Amschela Rothschilda

Mayer Amschel Rothschild. Źródło: Wikimedia Commons

Założycielem dynastii Rothschildów był frankfurcki kupiec Mayer Amschel Rothschild (23 luty 1744–19 wrzesień 1812). Jego przodkowie co najmniej od połowy XVI wieku żyli w żydowskim getcie w Frankfurcie nad Menem przy Judengasse (Uliczka Żydowska). Budynki przy tej ulicy nie były oznakowane numerami, lecz widniały na nich różnobarwne szyldy (tabliczki) lub szczególne znaki towarowe. Ponieważ rodzina od pokoleń mieszkała w „Haus zum Rot(h)en Schild“ (dom z czerwonym szyldem), stąd powstało nazwisko rodowe „Rothschild“. To się już nie zmieniło, gdy przeprowadzili się do „Hinterhaus zur Pfanne“.

Ojciec Mayera Amschela, Amschel Moses Rothschild prowadził przy Judengasse firmę handlową i kantor wymiany pieniędzy. Syn uczęszczał początkowo do żydowskiej szkoły podstawowej przy Judengasse. Być może z zamiarem zostania rabinem kontynuował naukę w szkole talmudycznej (jesziwa) w Fürth. Jednak wczesna śmierć rodziców spowodowała, że w 1756 roku musiał przerwać naukę. Wysłano go do Hanoweru, gdzie przez kilka lat pracował w firmie Wolfa Jakoba Oppenheima. Po powrocie do Frankfurtu Mayer Amschel Rothschild otworzył około 1764 roku przy Judengasse własny handel monetami i towarami. W Hanowerze poznał kolekcjonera monet generała Emmericha Otto Augusta von Estorffa (1722–1796), dzięki któremu mógł sprzedawać monety do kolekcji elektora Hesji-Kassel Wilhelma I (1743–1821). W 1769 roku wystąpił z prośbą do elektora o przyznanie tytułu dworskiego faktora (niem. Hoffaktor), zwanego też nadwornym Żydem (niem. Hofjude), co Mayerowi Amschelowi Rothschildowi zostało przyznane. 21 września 1769 roku mógł przymocować plakietkę z herbem Hesji-Hanau i napis „M. A. Rothschild, Hoflieferant Seiner Erlauchten Hoheit, Erbprinz Wilhelms von Hessen, Graf von Hanau“ (M. A. Rothschild, dworski dostawca Jego Dostojnej Wysokości, Księcia Dziedzicznego Wilhelma Heskiego, Hrabiego Hanau). Wprawdzie tytuł ten nie dawał szczególnych praw, ale podnosił prestiż jego właściciela i był rekomendacją dla klientów.

29 sierpnia 1770 roku Mayer Amschel ożenił się z Gutle Schnapper (ur. 23 sierpieia 1753; zm.7 maja 1849), siedemnastoletnią córką Wolfa Salomona Schnappera, jednego z nadwornych faktorów księcia Saksonii-Meiningen. Gutle Schnapper wniosła do małżeństwa posag w wysokości 2.400 guldenów, co odpowiadało mniej więcej rocznym dochodom jej męża.^[1] W latach 1771–1792 Gutle urodziła 20 dzieci, z czego wiek dorosły osiągnęło 5 córek i 5 synów. Rosnące przychody umożliwiły rozrastającej się rodzinie nabycie w 1785 roku Haus zum Grünen Schild, największego budynku przy ulicy Judengasse. Stał się on siedzibą dynastii Rothschildów.

Początek działalności bankowej

Przełom finansowy nastąpił jednak na całkiem innym polu. W 1789 roku Mayer Amschel Rothschild pierwszy raz wszedł na rynek bankowy, gdy udało mu się udzielić kredyt dyskontowy Wilhelmowi, który mieszkał w Kassel od 1785 roku jako landgraf Hesji-Kassel Wilhelm IX.

Wilhelm IX był jednym z najbogatszych wielmoży w Świętym Cesarstwie Rzymskim. Podwaliny rodowego majątku stworzył jego ojciec, landgraf Hesji-Kassel Fryderyk II, który zakładał liczne manufaktury, ale przede wszystkim wynajmował heskich żołnierzy koronie angielskiej, która wykorzystała ich przeciwko walczącym o niepodległość Amerykanom. Interesy finansowe Mayera Amschela Rothschilda z landgrafem początkowo rozwijały się bardzo powoli. Transakcje bankowe zaczęły dopiero wyraźnie rosnąć po zaangażowaniu Rothschilda w sprzedaż obligacji pieniężnych na rzecz landgrafa w 1800 roku. Mianowanie Rothschilda w 1801 roku nadwornym faktorem Hesji-Kassel podkreśliło jego rosnące znaczenie w przedsięwzięciach finansowych Wilhelma. W 1804 roku po raz pierwszy mógł samodzielnie emitować i sprzedawać obligacje państwowe. Była to pożyczka państwa duńskiego, którą Rothschild w całości mógł przekazać Wilhelmowi, który w 1803 roku został elektorem.

Decydujące znaczenie dla sukcesu finansowego Mayera Amschela Rothschilda w interesach z Wilhelmem I miał kontakt z jego najważniejszym doradcą finansowym i zarządcą majątkowym, Carlem Friedrichem Buderusem von Carlshausenem (1759–1819). Kontakt z nim Rothschild nawiązał już, gdy był nadwornym faktorem w Hanau. Obu ich łączyło pochodzenie z rodzin o skromnym statusie społecznym. Im większe wpływy Buderus osiągał na dworze Wilhelma, tym bardziej starał się o to, aby wyrugować dotychczasowych bankierów elektora (np. Bethmann) na rzecz Rothschilda.

Po zajęciu w 1806 roku Kassel przez wojska francuskie i emigracji Wilhelma I, Buderus wspólnie z Rothschildem uratowali olbrzymią część aktywów finansowych elektora przed francuską konfiskatą. Gdy w 1807 roku Buderus został najważniejszym doradcą finansowym elektora, korzystał wyłącznie z usług Mayera Amschela Rothschilda i jego pięciu synów Amschela, Salomona, Nathana, Kalmana i Jakoba. Do czasu wypędzenia Francuzów z księstwa w 1813 roku Rothschildowie prowadzili dyskretnie i rzetelnie transakcje finansowe Wilhelma I w całej Europie.

Powstanie przedsiębiorstwa rodzinnego

Rozrastająca się działalność o międzynarodowym już charakterze skłoniła w 1810 roku Mayera Amschela Rothschilda do większego zaangażowania synów w przedsięwzięciu. W sporządzonej umowie włączył swoich synów jako pełnoprawnych partnerów w prowadzonej spółce. Wprawdzie na jej czele nadal stał on sam, jednak ciężar codziennej pracy spoczął teraz na barkach synów. Zewnętrzną oznaką wprowadzonej reorganizacji była zmiana nazwy firmy na „Mayer Amschel Rothschild und Söhne“.

Teraz Mayer Amschel Rothschild mógł intensywniej zatroszczyć się o emancypację frankfurckich Żydów. Liczne jego interwencje u mianowanego przez Napoleona wielkiego księcia Frankfurtu Karla Theodora von Dalberga (1744–1817) doprowadziły ostatecznie 7 lutego 1811 roku do ogłoszenia edyktu emancypacyjnego, w którym Żydzi uzyskali takie same prawa jak pozostali obywatele miasta. Jednak zanim edykt nabrał moc prawną, gminy żydowskie musiały wpłacić do kasy miasta Frankfurt pokaźną sumę. Krótko przed śmiercią Mayer Amschel Rothschild został 16 września 1812 roku członkiem frankfurckiego kolegium wyborczego (Ständeversammlung des Großherzogtums Frankfurt).

W testamencie Mayer Amschel Rothschild zarządził, że przedsiębiorstwo rodzinne ma pozostać w całości i nie może ulec jakiemukolwiek podziałowi. Ustanowił też ścisłe reguły kierowania nim:

1. Wszystkie kluczowe stanowiska mają być obsadzone przez członków rodziny.
2. Tylko męscy członkowie rodziny mogą uczestniczyć w działalności firmy.
3. Najstarszy syn najstarszego syna jest głową rodziny, chyba że większość członków rodziny postanowi inaczej.
4. Nie dokonuje się inwentaryzacji prawnej ani publikacji aktywów.

Mayer Amschel Rothschild zmarł 19 września 1812 we Frankfurcie nad Menem. Został pochowany na starym cmentarzu żydowskim we Frankfurcie, położonym obok Judengasse.

W 1817 roku wszyscy synowie zostali szlachcicami, a w 1822 otrzymali tytuły austriackich baronów. Założyli oni ważne gałęzie tej dynastii w zagranicznych metropoliach.

Rozkwit firmy za rządów Nathana Rothschilda

Zgodnie z wolą zawartą w testamencie głową rodziny Rothschildów został najstarszy syn, czyli Amschel Mayer Rothschild (1773–1855), który przejął firmę we Frankfurcie. Był on najbardziej ostrożny, pobożny i konserwatywny z braci. W rozwoju rodzinnej firmy najważniejszą rolę odegrał w tym czasie Nathan Mayer Rothschild. W 1798 roku Nathan Rothschild wyjechał do Anglii, gdzie początkowo działał w Manchesterze jako kupiec tekstyliów, które eksportował do Niemiec. Po małżeństwie w 1806 roku z Hannah, córką kupca i bankiera Leviego Barenta Cohena, uzyskał wartościowe kontakty w angielskim świecie biznesu. Właściwe wejście do sektora bankowego nastąpiło dopiero w 1811 roku i było częściowo związane z faktem, że większość aktywów elektora stanowiły angielskie obligacje rządowe. Jednak coroczne odsetki za to były wypłacane w Londynie, a w wyniku wojny oraz blokady kontynentalnej z trudem przekazywano je elektorowi. Ze względu na ograniczone możliwości transferu, w 1809 roku Nathan otrzymał polecenie, aby reinwestować narosłe odsetki w okresie wojny.

Nathan Rothschild stał się znaną postacią na londyńskiej giełdzie. Osobą całkowicie oddaną firmie, nie idącą na kompromisy, a jego szorstkość i bezduszność stały się legendarne.

Pomimo, że rząd brytyjski miał dość środków na opłacenie żołnierzy ze sprzedanych obligacji, to brak akceptacji brytyjskich środków płatniczych w krajach, w których walczyły oddziały brytyjski wymusił zaopatrzenie żołnierzy w złote monety, czym oczywiście w 1814 roku zajął się Nathan Rothschild. Dom Rothschildów dysponował już wówczas rozgałęzionymi powiązaniami europejskimi. Pomimo tego transakcje te stanowiły dla rodziny Rothschildów duże wyzwanie finansowe i logistyczne. Podjęte ryzyko zostało wynagrodzone prowizjami w wysokości od dwóch do sześciu procent od zebranych środków. Monety zakupione i przekazane w imieniu korony brytyjskiej stanowiły do czerwca 1814 roku równowartość ok. 12,6 mln franków, według szacunków ówczesnego kupca i urzędnika w Skarbie Jego Królewskiej Mości Johna Charlesa Herriesa.

Po ucieczce 1 marca 1815 roku Napoleona z zesłania na wyspę Elbę i ponownym objęciu dowództwa nad francuską armią, Rothschildowie kolejny raz skupowali w całej Europie złoto dla brytyjskich oddziałów. Jednak szybki upadek Napoleona zagroził interesom rodziny, gdyż groziło to spadkiem wartości zebranego przez nich złota, a tym samym mogło doprowadzić do bankructwa firmy. Aby tego uniknąć Nathan Rothschild kupił za zgromadzone złoto brytyjskie obligacje rządowe. Założył, że po zakończeniu wojny spadnie emisja obligacji brytyjskich, co spowoduje też wzrost kursu już wyemitowanych. Ponieważ większość inwestorów obawiało się porażki Brytyjczyków (taka informacja dotarła po bitwie pod Quatre Bras), Nathan Rothschild mógł tanio kupić brytyjskie obligacje. Przypuszczenia jego się spełniły i już po dwóch latach sprzedał je z 40 procentowym zyskiem.

W 1818 roku dostał tytuł barona od cesarza Franciszka II Habsburga. W latach 1818-1835 udzielił 26 pożyczek różnym rządom europejskim, a w 1824 roku założył razem z Mosesem Montefiore (1784–1885) firmę ubezpieczeniową Alliance Assurance Company. Po uchwaleniu ustawy znoszącej niewolnictwo udzielił razem z Mosesem Montefiore rządowi brytyjskiemu pożyczkę w wysokości 15 mln funtów brytyjskich (o wartości 1,43 mld funtów brytyjskich w 2020 roku) na pokrycie kosztów uwolnienia niewolników we wszystkich posiadłościach brytyjskich. W 1835 roku podpisał kontrakt z rządem hiszpańskim, dzięki któremu uzyskał prawa do kopalni Almadén w południowej Hiszpanii, co uczyniło go monopolistą na europejskim rynku rtęci.

W czerwcu 1836 Nathan udał się do Frankfurtu na ślub swojego syna Lionela Nathana de Rothschilda (1808–1879) z siostrzenicą Charlotte von Rothschild (1808–1879), córką brata Kalmana. Nathan zmarł we Frankfurcie 28 lipca 1836 roku wyniku zakażenia po operacyjnym usunięciu czyraka. Ciało jego przetransportowano do Londynu i pochowano na żydowskim cmentarzu przy Brady Street.

Nathan Rothschild, jako najbardziej utalentowany z braci, umocnił potęgę finansową rodziny Rothschildów. Natomiast stworzony przez braci kosmopolityczny system finansowy, oparty na płynności aktywów opartej na obligacjach, a nie na ziemi, zapewnił im dominację w Wielkiej Brytanii i Europie. Po śmierci Nathana dominację w rodzinie przejął Jakub Mayer de Rothschild (1792-1868).

Duży udział w sukcesie Nathana miała jego żona Hannah, z którą często konsultował się w sprawach biznesowych. Poślubiając Hannah, Nathan w jednej chwili osiągnął pewną pozycję społeczną i nie powstrzymywał małżonki przed nawiązaniem kontaktów z możnymi ówczesnego świata, co wzmacniało jego pozycję społeczną i biznesową. Hannah była osobą wykształconą i dbała, aby również jej dzieci otrzymały dobre wykształcenie. O szacunku jakim Nathan darzył małżonkę świadczy zapis w testamencie, w którym nakazał dzieciom podążać za radą matki, konsultować się z nią, zanim podejmą jakąkolwiek decyzję.

Małżeństwa w rodzinie

Po przejęciu działalności przez synów Mayera Amschela Rothschilda zaczęły powstawać nowe gałęzie rodziny. Zaistniała potrzeba konsolidacji rodziny i zachowania jej więzi także w przyszłości. Jedynie ścisła więź rodzinna mogła zapewnić zachowanie czołowej pozycji ekonomicznej i społecznej. W związku z tym Rothschildowie przyjęli zwyczaj, wspólny dla europejskich wyższych sfer społecznych do XIX wieku, zawierania małżeństw z pierwszymi i drugimi kuzynami. Proceder ten rozpoczął Jakub Mayer de Rothschild (1792-1868) 11 lipca 1824 roku, kiedy ożenił się we Frankfurcie z siostrzenicą Betty von Rothschild, córką Salomona.

W pokoleniu dzieci i wnuków braci małżeństwa w rodzinie stały się regułą. Z 21 małżeństw, które zostały zawarte między 1824 a 1877 przez potomków Mayera Amschela Rothschilda, 15 było jego bezpośrednimi potomkami. W ten sposób Rothschildowie zabezpieczyli nie tylko ścisłą więź rodzinną, ale zachowali w rodzinie także pokaźny posag przysługujący pannom na wydaniu. Dodatkowo uniknęli obcego wpływu na rodzinny interes i zagwarantowli zachowanie wiary mojżeszowej.

Zainteresowania rodzinne

Przejmowanie majątków ziemskich przez członków rodziny Rothschildów skłoniło ich do zainteresowania się rolnictwem. Natty, pierwszy lord Rothschild (1840-1915) w swojej posiadłości w Tring Park w Hertfordshire prowadził gospodarstwo, które znajdowało się w awangardzie postępu w rolnictwie. Hodowano tam konie rasy Shire, bydło Dairy Shorthorn i Jersey i nagradzany drób. W gospodarstwie Tring Park prowadzono pierwszy szczegółowy rejestr wydajności mlecznej krów, służący do ulepszania stada. Kilka mil dalej Alice de Rothschild (1847-1922) w Waddesdon, równie entuzjastycznie nastawiona do hodowli bydła, regularnie zdobywała nagrody na wystawach rolniczych. W Niemczech, Austrii i Francji często przejmowali winnice. We Francji trzeci syn Nathana Rothschilda Nathaniel (Nat) de Rothschild (1812-1870) kupił w 1853 roku winnice w pobliżu Bordeaux, znane jako Château Mouton-Rothschild. Baron Edmond de Rothschild (1845-1934) wspierał także rozwój rolnictwa w Palestynie, gdzie prowadził eksperymenty z uprawą winorośli, morwy, pszenicy, awokado, grejpfrutów i kwiatów do produkcji perfum.

Rothschildowie zasłużyli się również w zakresie ochrony środowiska. Albert von Rothschild (1844-1911) nabył w 1875 roku majątek Langau w Dolnej Austrii od bankrutującego towarzystwa akcyjnego, wraz z 1750 ha lasu pierwotnego, który w znacznej mierze był wykarczowany na potrzeby rozbudowującego się Wiednia. Jako, że sam był myśliwym i chętnie spędzał wolny czas na łonie natury postanowił las przywrócić do dawnej świetności. W tym celu zatrudnił specjalistów do oceny sytuacji i nastąpiły masowe nasadzenia odpowiedniej roślinności. Teren ten stał się zalążkiem i obecnie stanowi częścią rezerwatu przyrody Wildnisgebiet Dürrenstein (Albert Rothschild-Bergwaldreservat Dürrenstein). W Anglii Charles Rothschild (1877-1923) założył w 1912 roku towarzystwo promujące ochronę naturalnych dzikich siedlisk przyrody The Society for the Promotion of Nature Reserves. Kontynuatorką jego idei była córka Miriam Rothschild (1908-2005).

Urodzony w 1978 roku David de Rothschild, najmłodszy syn Evelyna de Rothschild, kieruje charytatywną fundacją Sculpt the Future Foundation, która promuje ochronę środowiska, wspiera innowacyjne i kreatywne działania na rzecz ekologii.

Począwszy od Amschela von Rothschilda (1773-1855) kolejne pokolenia przejawiały wielkie zamiłowanie do ogrodnictwa. Swoje pałace, zamki i inne obiekty otaczali pięknymi ogrodami. W tym celu zatrudniali grono ogrodników, którzy w ich ogromnych ogrzewanych szklarniach wyhodowali liczne rośliny hybrydowe, którym nadawano nazwy związane z rodziną.

Owocem posiadanego majątku i pozycji społecznej były prowadzone przez Rothschildów salony artystyczne. W Paryżu u Jakoba Rothschilda (1792–1868) stałymi gośćmi byli Heinrich Heine, Honoré de Balzac i Georges Sand. Balzac i Heine pożyczali od niego pieniądze. Autor Komedii ludzkiej zadedykował bankierowi w 1844 roku nowelę zatytułowaną początkowo Szelmostwa wierzyciela (fr. Roueries d'un creancier), której tytuł później zmieniono na Aferzysta (fr. Un homme d’affaires). W Anglii w salonie Louise de Rothschild (1821-1910) przebywali Aston Clinton, Charles Dickens, Matthew Arnold i William Makepeace Thackeray.

Rothschildowie jako temat kampanii antysemickich

Od początku działalności jako nadwornych Żydów Rothschildowie stali się tematem licznych karykaturalnych rysunków i pism, w których wszczynano antyżydowskie kampanie i sugerowano różne teorie spiskowe. Ujawniał się w nich często kamuflowany lub jawny antysemityzm. Nazwisko Rothschild stało się często synonimem syjonizmu i symbolem żydowskiej dominacji finansowej na świecie.

Jednym z pierwszych, którzy jawnie atakowali rodzinę bankierów był Honoré de Balzac, bywalec salonu Jakoba Rothschilda. W powieści Bank Nucingena (fr. La Maison Nucingen, 1837) jawnie, bezwzględnie i arogancko skrytykował Jakoba Rothschilda w postaci bankiera Nucingena, który do bogactwa doszedł dzięki doprowadzaniu w nieuczciwy sposób wierzycieli do bankructwa. Być może, że powieść ta stała się także początkiem obiegowej historii o zdobyciu majątku przez Rothschildów po bitwie pod Waterloo w wyniku spekulacji Nathana Rothschilda, który dzięki stworzonej służbie informacyjnej wiedział o wygranej pod Waterloo, ale sugerując przegraną Anglii zaczął sprzedawać angielskie obligacje, aby gdy ich cena spadnie tanio je odkupić. Historię tę podejmowali także inni pisarze jak np. Georges Dairnvaell. W XIX wieku pojawiła się nawet pogłoska, że Nathan Mayer Rothschild przekupił francuskiego generała, aby zapewnić Brytyjczykom zwycięstwo. W okresie nacjonalizmu powstał w 1940 roku w Niemczech propagandowy film antysemicki Die Rothschilds.

Już w pierwszej połowie XIX wieku wpływy Rothschildów były porównywane do wpływów panujących monarchów. Byli oni postrzegani jako część arystokracji finansowej, która dzięki swojej potędze ekonomicznej przyczyniła się do zachowania istniejących rządów, nie czuła żadnego patriotycznego zobowiązania wobec żadnego narodu, a nawet przeżyła bez uszczerbku obalenie monarchów, takich jak przykładowo francuski król Karol X, z którym utrzymywali oni bliskie stosunki. Heinrich Heine napisał w marcu 1841 roku słynne zdanie:

„Pieniądz jest Bogiem naszego czasu, a Rothschild jest jego prorokiem.” (niem. „Geld ist der Gott unserer Zeit und Rothschild ist sein Prophet“).

Francuski antysemicki dziennikarz i pisarz, Alphonse Toussenel, nawiązał w książce Les juifs rois de l'époque, histoire de la féodalité financière (Żydowscy królowie epoki, historia feudalizmu finansowego, 1845) do otrzymanej przez Jakoba Rothschilda koncesji na budowę linii kolejowej z Paryża do Belgii. Autor wystąpił przeciwko Żydom z argumentem, że Francję „sprzedano Żydom”, i że linie kolejowe są pod bezpośrednią lub pośrednią kontrolą „barona Rothschilda, króla świata finansowego, Żyda, który przez bardzo chrześcijańskiego króla uczyniony został baronem.”^[2]

Bardzo wcześnie uwierzono, że Rothschildowie, na podstawie posiadanych środków finansowych, posiadają władzę umożliwiającą im zapobieganie wojnom. W 1828 roku książę Hermann von Pückler-Muskau (1785–1871) napisał: „wydaje się, że bez Rothschildów żadna władza w Europie nie może prowadzić wojny”. Podobne wypowiedzi można znaleźć u żyjącego w latach 1786–1837 Ludwiga Börne, który pisał: „Żyd spekuluje na pokoju, czyli na hossie, a to wyjaśnia, dlaczego pokój w Europie trwa już 15 lat”. Z dzisiejszego punktu widzenia gotowość do zapobiegania wojnie jest pozytywnie oceniana. W XIX wieku wojna była jednak postrzegana jako uprawnione narzędzie polityczne, a pacyfizm przypisywany Rothschildom z powodu interesów biznesowych spotykał się z krytyką.

Teorie spiskowe, w których Rothschildowie odgrywają ważną rolę, istnieją do dzisiaj. W różnych wersjach egzystuje teoria, że Rothschildowie kierowali lub uczestniczyli albo w żydowskim, masońskim, albo pozaziemskim spisku, często z podobieństwami lub bezkrytycznymi odniesieniami do sfałszowanego w okresie caratu antysemickiego pisma Protokoły mędrców Syjonu, dotyczącego rzekomego dążenia Żydów do globalnej władzy. W 1950 roku ukazała się w Hiszpanii książka Sinfonia en Rojo Mayor, zawierająca rzekomo stenogramy przesłuchań Christiana Rakowskiego (1873–1941), odnotowane przez lekarza NKWD, doktora Josefa Landowskiego. Książka ta krąży na prawicowo-ekstremistycznych stronach internetowych pod tytułem Red Symphony (Czerwona Symfonia).^[3] Zwykle przytaczana jest w celu uzasadnienia wyimaginowanego spisku masońsko-żydowskiego. Według niej, domy bankowe Warburga i Rothschilda finansowały podobno zarówno Lenina, jak i Hitlera. To samo twierdził później brytyjski historyk Antony Sutton.^[4]

Rothschildowie dzisiaj

Centralny dom bankowy względnie sieć ściśle wzajemnie kooperujących banków we wspólnym posiadaniu rodziny Rothschildów obecnie już nie istnieje. W miejsce tego egzystują trzy grupy finansowe, które kontrolowane są przez różne gałęzie dynastii Rothschildów, które charakteryzują się licznymi powiązaniami i krzyżowymi udziałami. Pomiędzy tymi trzema grupami finansowymi występują sporadycznie wzajemne mniejszościowe udziały.

Największym z tych towarzystw jest Rothschild & Co. ( do września 2015 Paris-Orléans SA.). Połączenie działalności bankowej brytyjskich i francuskich oddziałów rodziny Rothschildów w styczniu 2008 roku sprawiło, że spółka ta stała się centralnym holdingiem dla brytyjskiej i francuskiej działalności Rothschildów w czterech obszarach: Investment-Banking, Corporate-Banking, Private Banking i Private-Equity.

Druga grupa finansowa, Groupe Edmond de Rothschild, kontrolowana jest przez gałąź rodu mieszkającą w Szwajcarii. Założona została w 1953 roku przez Edmonda Adolphe'a de Rothschilda (1926–1997) i obejmuje oprócz kilku banków również hotele, nieruchomości, winnice i firmy ubezpieczeniowe. Centralnym elementem tej grupy jest Banque Privée Edmond de Rothschild z siedzibą w Genewie.

Trzecią grupą finansową władaną przez Rothschildów jest RIT Capital Partners. Przedsiębiorstwo to powstało w 1961 roku z inicjatywy Jacoba Rothschilda (ur. 1936). Od 1988 roku RIT Capital Partners inwestuje w małe i średnie firmy prywatne i notowane na giełdzie.

Galeria

Synowie Mayera Amschela Rothschilda

 

Amschel Mayer Rothschild (1773–1855).
Źródło: Wikimedia Commons

 

Salomon Rothschild (1774–1855).
Źródło: Wikimedia Commons

 

Nathan Rothschild (1777–1836).
Źródło: Wikimedia Commons

 

Kalman Rothschild, znany także jako Carl Mayer Rothschild (1788–1855).
Źródło: Wikimedia Commons

 

Jakob Rothschild (1792–1868).
Źródło: Wikimedia Commons

Linki

• Archiwum Rothschildów.

• Rothschild (Familie) w de.wikipedia.org.

Przypisy

1. ↑ Christian Wilhelm Berghoeffer: Meyer Amschel Rothschild, Salzwasser-Verlag, Paderborn 2012, ISBN 978-3-86383-088-5, S. 23/24.

2. ↑ Niall Ferguson: Die Geschichte der Rothschilds. Propheten des Geldes., DVA, München / Stuttgart 2002, s. 34.

3. ↑ Birk Meinhardt: Birk Meinhardt: Arier im Mikrowellen-Krieg, w: Süddeutsche Zeitung z dnia 15 marca 2008, s. 3.

4. ↑ Antony C. Sutton: America’s Secret Establishment: An Introduction to the Order of Skull and Bones. Liberty Press, Billings, Mont., 1986, cytowane w H.J.Krysmanski: Eine verschworene Gesellschaft? Geheimbünde und Paranoia in Amerika (j.niem., dostęp 20.12.2020).