Nicolaus Marschalk


Nicolaus Marschalk (także znany jako: Nikolaus Marschalk de Gronenberg, Nicolaus Marescalcus (lub Marscalcus) Thurius; ur. w 1460 r. w Roßla; zm. 12 lipca 1525 r. w Rostocku) - niemiecki filolog, prawoznawca, historyk i humanista. (wyznania katolickiego)

Genealogia


Pochodził z rodziny mieszczańskiej z Roßla (Turyngia); - ożenił się z N. N. z Brandenburg/Havel.

Życiorys


Nicolaus Marschalk zwany Thurius urodził się w Roßla w Turyngii i dlatego otrzymał przydomek Thurius. Nicolaus Marschalk studiował na uniwersytecie w brabanckim mieście Leuven, gdzie uzyskał tytuł bakalaureata. Następnie studia kontynuował w Heidelbergu i od jesieni 1491 r. w Erfurcie. W Erfurcie nabył tytuł bakalaureata iuris utriusque (obojga praw) i w 1496 r. magistra artium. Pracował jako pierwszy nauczyciel języka greckiego i prowadził wykłady o humaniorach (nauki humanistyczne zajmujące się człowiekiem i jego działaniem, takie jak: historia, literatura, sztuka, język itp.). Do jego tamtejszych uczniów należeli późniejszy przyjaciel, Georg Spalatin, pomorski dyplomata Valentin von Stojentin (1485-1529 ) i Hermann Trebelius (1475-1515). W 1500 r. został pisarzem miejskim Erfurtu.

Niepewne stosunki polityczne w mieście skłoniły go do przeniesienia się na nowo otwarty uniwersytet w Wittenberdze, gdzie podążyli za nim Spalatin i Trebelius. W Wittenberdze uczył na wydziale artystycznym i prawniczym oraz pracował jednocześnie jako orator elektorski. W kwietniu 1504 r. nabył tam stopień doktora prawa. Założył tam pierwszą drukarnię książek i został profesorem języka i literatury greckiej. Wreszcie z powodu zażyłej przyjaźni z włoskim prawnikiem Petrusem Thomaisem z Rawenny był wrogo traktowany, w skutek czego opuścił Wittenbergę i przeprowadził się do Brandenburg/Havel. W marcu 1505 r. elektor brandenburski Joachim I Nestor (1484-1535)) chciał go pozyskać jako pierwszego prawnika dla uniwersytetu we Frankfurcie nad Odrą. Marschalk wolał jednak propozycję księcia Meklemburgi i wstąpił w jego służbę jako radca i kanclerz. W latach 1505-10 działał w Schwerinie na rzecz umocnienia panowania księcia, a potem do 1525 r. jako profesor historii, astronomii i przyrody na uniwersytecie w Rostocku.

Znaczenie


W swoim czasie dokonał Marschalk przełomowych dokonań w dziedzinie filologii łacińskiej i greckiej i swoimi programowymi publikacjami stworzył solidne podstawy dla humanizmu na erfurckiej uczelni. W 1501 r. napisał Orthographia wszczynając krytykę zdziczałej ortografii w średniowieczu. Pracą Grammatica exegetica (1501) wystąpił przeciw panującej scholastyczno-dialektycznej metodzie i zażądał rzetelnych studiów obu starożytnych języków. Prowadził także obszerną działalność jako wydawca starożytnych pisarzy. W celu wspierania studiów humanistycznych zakładał drukarnie w Erfurcie, Wittenberdze i Rostocku. Według informacji Ulricha von Huttena (1488-1523) zajmował się także kosmografią i kartografią. Jego pisma poświęcone były prawu i historii. Duży sukces odniosło jego dzieło o historii Meklemburgii Annalium Herulorum ac Vandalorum, z którym zapoznał się także kronikarz Pomorza Thomas Kantzow.

Dzieła (wybór)


  • Interpretamentum leve in Psellum de natura ciborium. 1499.
  • Grammatica exegetica. 1501.
  • Enchiridion poetarum clarissimorum. 1502.
  • Chronicon der mecklenburgischen Regenten. 1521.
  • Historiae Aquatilium. 1517-1520.

Literatura


  • Franz Xaver von Wegele: Marschalk, Nikolaus. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 20, Duncker & Humblot, Leipzig 1884, s. 431.
  • Heinrich Grimm: Marschalk, Nikolaus. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 16, Duncker & Humblot, Berlin 1990, ISBN 3-428-00197-4, s. 252.

Linki