Max Halbe

Max Halbe (ur. 4 listopada 1865 w Koźlinach (wówczas niem. Güttland) koło Gdańska; zm. 30 listopada 1944 w Neuötting) – niemiecki dramaturg i przedstawiciel niemieckiego naturalizmu. (wyznanie katolickie)

Max Halbe. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia ↑

• Ojciec: Robert (1838–1922), właściciel majątku ziemskiego w Güttland, syn Georga i Berthy Amalii Turkowski.
• Matka: Bertha z domu Alex (1845–1937).
• Ożenił się: w Berlinie w 1890 z Luise z domu Heck (1867–1957).
• Dzieci: 2 synów i córka.

Życiorys ↑

Max Halbe ukończył gimnazjum w Malborku, po czym od 1883 studiował w Heidelbergu, Berlinie i Monachium. Początkowo studiował prawoznawstwo, a potem germanistykę i historię. Dzięki dysertacji pt. Die Beziehungen zwischen Friedrich II. und dem päpstlichen Stuhl vom Tode Innocenz III. bis zum Goslarer Tage został w 1888 doktorem filozofii. Następnie pracował jako wolny pisarz i brał aktywny udział w monachijskim i berlińskim życiu literackim. Zaprzyjaźnił się z Frankiem Wedekindem (1864–1918), Lovisem Corinthem (1858–1925), Otto Erichem Hartlebenem (1864–1905) i Arturem Kutscherem (1878–1960). Od 1895 mieszkał cały czas w Monachium.

Decydujący wpływ na styl Maxa Helbe wywarł przypuszczalnie trzyczęściowy tom nowel Papa Hamlet napisany wspólnie przez Johannesa Schlafa (1862–1941) i Arno Holza (1863–1929), co wyraźnie widać w dramacie Wolna miłość (Freie Liebe, 1890). Pierwszym jego sukcesem był dramat Ruszenie lodów (Eisgang, 1892), któremu kolorystykę nadały ówczesne idee socjalistyczne. Sławę zapewnił mu dramat miłosny Młodość (Jugend, 1893). Odejście od naturalizmu nastąpiło wkrótce po nieudanej sztuce Amerikafahrer (1894). Później szukał inspiracji w historii. Max Halbe napisał także kilka powieści m.in. Die Tat des Dietrich Stobäus i Generalkonsul Stenzel und sein gefährliches Ich. Ważnym przyczynkiem do historii niemieckiej literatury, a zwłaszcza niemieckiego naturalizmu, są biografie Maxa Halbe.

W ostatnim okresie twórczości wzrastało zainteresowanie Maxa Halbe twórczością romantyków, zwłaszcza pismami E.T.A. Hoffmanna (1776–1822), jak również ujawniła się skłonność do „naiwnej mistyki” Artura Kutschera (1878–1960).

Po przejęciu władzy przez nacjonalistów podpisał 22 października 1933 akt lojalności Gelöbnis treuester Gefolgschaft wobec Adolfa Hitlera (1889–1945). Jako jeden z nielicznych pozostałych w Niemczech pisarzy opowiadał się za nazistami, dzięki czemu w sierpniu 1944 znalazł się na Liście obdarzonych łaską Bożą (Gottbegnadeten–Liste). W czasie powojennym bardzo mu to zaszkodziło i doprowadziło do lekceważenia jego dzieł.

Max Halbe zmarł 30 listopada 1944 w swoim majątku w Neuötting w Górnej Bawarii.

Dzieła (wybór) ↑

Literatura ↑

Linki ↑