Karl Solger

Karl Wilhelm Ferdinand Solger (ur. 28 listopada 1780 roku w Schwedt (Uckermark), zm. 25 października 1819 roku w Berlinie) - niemiecki filozof i filolog okresu idealizmu. (wyznania ewangelickiego)

Genealogia

Pochodził z brandenburskiej rodziny urzędniczej; ojciec Johann Ernst (1738-1800), radca komisji; matka Friederica Louisa Bitter (1747–1810); - ożenił się w Schwedt w 1813 roku z Henriettą (1790–1867) z domu von der Groeben; miał 2 synów (jeden wcześnie zmarł) i 3 córki.

Życiorys

Karl Solger uczęszczał do szkoły miejskiej w Schwedt, od 1795 roku do gimnazjum Gymnasiums zum Grauen Kloster w Berlinie. Po studiach prawniczych i filologicznych w latach 1799-1801 na uniwersytecie w Halle odbył w 1802 roku podróż edukacyjną przez Szwajcarię do Francji. W 1803 roku podjął pracę w Berlinie w kamerze wojny i domen (niem. Kriegs- und Domänenkammer), z której zrezygnował w 1806 roku i poświęcił się ostatecznie filozofii.

Już w 1801 roku spędził jeden semestr w Jenie i słuchał wykładów Friedricha Wilhelma Josepha Schellinga na temat Darstellung meines Systems der Philosophie (Przedstawienie mojego systemu filozofii), a w 1804 roku uczestniczył w wykładach w Berlinie Johanna Gottlieba Fichte na temat teorii nauki.
W Halle poznał Johanna Heinricha Vossa, Friedricha Schillera, Karla Augusta Böttigera i zaprzyjaźnił się z Bernhardem Rudolfem Abekenem . Tam też wraz z przyjaciółmi brał udział w tzw. Freitag-Gesellschaft (Towarzystwo piątkowe). W określonym dniu tygodnia, czyli w piątek, były dyskutowane aktualności naukowe i literackie lub były odczytywane własne teksty, a później komentowane. Do grupy tej należeli między innymi Friedrich von Raumer, Friedrich Heinrich von der Hagen, Ludwig Hain.
Podczas okresu państwowej pracy zajmował się dziełami Barucha Spinozy i w 1808 roku został promowany na doktora filozofii. W tym samym roku Karl Solger opublikował tłumaczenie siedmiu tragedii Sofoklesa (w 1804 roku ukazał się już wydany anonimowo Król Edyp). W 1809 roku otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego filozofii na uniwersytecie we Frankfurcie nad Odrą, gdzie swoimi wykładami o estetyce kontynuował tradycję Alexandra Gottlieba Baumgartena. W 1811 roku został profesorem filologii klasycznej i filozofii na nowo powstałym uniwersytecie w Berlinie. W swojej pracy tutaj kładł nacisk na estetykę, metafizykę, logikę i filozofię prawa, a w latach 1814-1815 był jego rektorem. Zawarł tutaj przyjaźń z Friedrichem Schleiermacherem, który później wygłosił mowę nad jego grobem i spowodował powołanie w 1818 roku Georga Wilhelma Friedricha Hegla na jego miejsce. W tym czasie pogłębiła się też przyjaźń z Ludwigem Tieckem, którego poznał w 1808 roku, a który w 1826 roku razem z Friedrichem von Raumerem wydał jego spuściznę pt. Nachgelassenen Schriften und Briefwechsel. Jego znanym uczniem był Johann Gottlieb Kunisch (1789–1852), nauczyciel w gimnazjum Collegium Fridericianum we Wrocławiu.

Znaczenie

Główna zasługa Karla Wilhelma Ferdinanda Solgera leży w udanej próbie zbudowania mostu między idealizmem Schellinga i Hegla a romantyzmem przede wszystkim braci Friedricha Wilhelma i Augusta Wilhelma von Schlegel, Tiecka i Novalisa.
Jego estetyka opierała się na nieważności piękna i na systematycznym wypracowaniu tragicznego pojęcia ironii. Karl Solger opracował poza tym pojęcie symbolu i alegorii jako dialektycznie powiązany ze sobą środek wyrażenia, pierwszy dedukcyjny system sztuki, który poszczególne sztuki i artystyczne uzdolnienia, takie jak zmysłowość, fantazja, humor czy entuzjazm wiąże w hierarchiczny i organiczny związek, ponieważ wywodzą się ze wspólnej zasady. Wpływ jego poglądów znaleźć można w dziełach Hegla i Ticka.
Obecne badania skierowane są na inne aspekty jego filozofii między innymi na filozofię religii i metafizyki jak również na teorię dialogu.
Najbardziej znane jest jego dzieło Vorlesungen über Ästhetik (Wykłady o estetyce) wydane pośmiertnie przez jego byłego studenta Karla Wilhelma Ludwiga Heyse, które w bardziej dostępnej formie podejmuje tematykę innego jego dzieła Erwin. Vier Gespräche über das Schöne und die Kunst (Berlin 1815).

Dzieła (wybór)

  • Erwin. Vier Gespräche über das Schöne und die Kunst. Berlin 1815.
  • Philosophische Gespräche. Berlin 1817.
  • K. W. F. Solger’s Vorlesungen über Aesthetik. Leipzig 1829.

Literatura

  • Markus Ophälders: "Solger, Karl". W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 24, Duncker & Humblot, Berlin 2010, s. 550–552 (online).
  • Ferdinand Jacob Schmidt: "Solger, Karl". W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 54, Duncker & Humblot, Leipzig 1908, s. 380–383 (online).

Linki

  • Artykuł "Karl Wilhelm Ferdinand Solger" na wikipedii.de ( online).
Autor: Roman Penkała