Heinrich von Nördlingen

Heinrich von Nördlingen (ur. ok. 1310 roku w Nördlingen (?), zm. przed 1387 rokiem przypuszczalnie w Pillenreuth (obecnie część Norymbergi)) - przewodnik duchowy zakonnic, kaznodzieja katolicki i mistyk.

Życiorys

Do 1332 roku Heinrich von Nördlingen dzialał jako duchowny w kręgu pobożnych kobiet w Nördlingen, do którego należała jego matka. Wówczas też poznał dominikanki Małgorzatę Ebner (zm. 1351) i Christina Ebner (zm. 1356), z którymi się zaprzyjaźnił i prowadził korespondencję aż do ich śmierci.

Końcem 1335 roku podróżował do Awinionu przypuszczalnie w celu otrzymania tytułu prawnego do probostwa w Fessenheim k. Nördlingen. W 1338 roku negocjował z przeorem Ulrichem II von Kaisheim o przejęciu parafii należącej do klasztoru, ale rozmowy spełzły na niczym. Po wydaniu 6.8.1338 roku rozporządzenia przez cesarza Ludwika IV Bawarskiego przeciw interdyktowi papieża,jako zwolennik papieski opuścił kraj za radą Christiny Ebner i udał się przez Augsburg, Konstancji do Bazylei, gdzie dzięki pośrednictwu Johannesa Taulera od stycznia 1339 roku głosił kazania w kościele Spitalkirche, a później został kapłanem w Sankt Peter.

W Bazylei powstał wokół niego mistyczny krąg Basler Gottesfreunde, do którego należeli m.in. Margaretha zum Goldenen Ring und Heinrich von Rumersheim. W tym czasie Heinrich von Nördlingen poznał także Heinricha Seuse. W latach 1348-1349 był wędrownym kaznodzieją, w 1350 wrócił do ojczystej Bawarii do Nördlingen, ale później ponownie prowadził życie wędrowne.

Znaczenie

Korespondencja z Małgorzatą i Christine Ebner jest najobszerniejszym źródłem informacji o jego życiu i zarazem jest najstarszym zachowanym zbiorem listów napisanych w języku niemieckim. Przedstawia ona również obraz mistycznej pobożności w późnym średniowieczu. Na ich autora nie zawsze rzucają one korzystne światło. Ukazują one jak mistyczny ruch w Heinrichu i w jego kręgu składającym się przeważnie z kobiet prowadzi do niebezpieczeństw, do zaaferowanego charakteru konwentyklu i może stać się fascynacją. Heinrich von Nördlingen ukazuje się w nich jako człowiek o zupełnie słabym charakterze, jako człowiek towarzyski i żywy oraz szybko ulegający fascynacji i równie szybko traci nadzieję. Jego język demaskuje go jako epigona mistyków, z których największy wpływ na niego wywarł Seuse, ale brakuje mu spekulacyjnej głębi prawdziwej mistyki. Być może dlatego nowsze badania oceniają go tak ostro i nie zawsze sprawiedliwie (Adolf Muschg).

Pisma (wybór)

  • Briefe an Margaretha Ebner, 1882.

Literatura

  • Philipp Strauch: „Heinrich von Nördlingen”. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 24, Duncker & Humblot, Leipzig 1887, s. 7–11, online.
  • Peter Kesting: „Heinrich von Nördlingen”. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 8, Duncker & Humblot, Berlin 1969, ISBN 3-428-00189-3, s. 420, online.