Heinrich Köstlin

Heinrich Adolf Köstlin (ur. 4 września 1846 w Tybindze; zm. 4 czerwca 1907 w Cannstatt koło Stuttgartu (obecnie dzielnica Stuttgartu) – niemiecki teolog ewangelicki, muzyk kościelny i pisarz muzyczny.

Genealogia

  • Ojciec: Reinhold Köstlin (1813–1856), profesor prawa karnego i poeta;
  • Matka: Josephine Caroline Lang (1815–80), śpiewaczka i kompozytorka pieśni;
  • Żona: od 1873 Sofie (1847–1930), córka pastora nadwornego i poety Karla von Geroka (1815–1890);
  • Dzieci: córka Therese (1877–1964), pisarka.

Życiorys

Po studiach teologicznych (1864–68) w Tybindze i okresie wikariatu Heinrich Köstlin był dwa lata nauczycielem domowym w Paryżu. W wojnie francusko-niemieckiej w 1870/71 uczestniczył jako kapelan polowy, po czym został repetentem (docentem w seminarium duchownym) Tübinger Stift. W roku akademickim 1872/73 prowadził tam wykłady dotyczące historii muzyki, które stały się podstawą jego książki Geschichte der Musik im Umriß für die Gebildeten aller Stände (Historia muzyki w zarysie dla wykształconych wszystkich stanów, 1875). W latach 1873–75 był pastorem w Sulzu am Neckar, od 1875 do 1878 w Maulbronn, następnie w latach 1878–81 w Frieddrichshafen i od 1881 do 1883 w Stuttgarcie w Johanneskirche.

Od 1883 do 1891 roku Heinrich Köstlin był profesorem teologii praktycznej w seminarium duchownym w Friedberg (Hesja). W latach 1891–95 pełnił funkcję nadradcy konsystorza w Darmstadt i superintendenta Prowincji Starkenburg, a później do 1901 roku był profesorem teologii praktycznej na uniwersytecie w Gießen. Po przejściu w stan spoczynku mieszkał od 1901 do 1904 w Darmstadt, a potem w Cannstatt.

Podczas gdy jego pisma dotyczące muzyki i teologii są przestarzałe, to pozostają bezsprzeczne jego zasługi w zakresie pieśni kościelnych i organizacji kościelnej działalności chórowej. W 1875 roku założył na płaszczyźnie lokalnej miejscowości Calw, Nagold i Sulz kościelne towarzystwo śpiewacze „Bund der Kirchengesangvereine Calw, Nagold und Sulz”, z którego w 1877 roku powstało „Evangelische Kirchengesangverein für Württemberg”. Dzięki jego działaniom założono podczas zjazdu kościelnych towarzystw śpiewaczych we Frankfurcie nad Menem w 1883 roku „Evangelische Kirchengesangverein für Deutschland”. Obok zjednoczenia organizacyjnego, którego był w latach 1883-1901 2 przewodniczącym, a od 1901 do 1905 roku 1 przewodniczącym, pracował nad teologicznym i programowym ukierunkowaniem charakteru chórów kościelnych. Jego zdaniem chór kościelny „musi być zintegrowaną częścią organizmu kościoła”, a nie upiększającym go dodatkiem. Odnośnie śpiewu zboru opowiadał się za standaryzacją melodii. W książce Kirchenbuch für die evangelischen Kirchen des Großherzogtums Hessens (Księga kościelna dla kościołów protestanckich Wielkiego Księstwa Hesji, 2 tomy, 1904) Heinrich Köstlin przedstawił szerokiej publiczności swoje koncepcje muzyczno-liturgiczne.

Pisma (wybór)

  • Geschichte der Musik im Umriß für die Gebildeten aller Stände (Historia muzyki w zarysie dla wykształconych wszystkich stanów), 1875, online;
  • Richard Wagner und sein Bühnenfestspiel zu Bayreuth (Richard Wagner i jego festiwal sceniczny w Bayreuth), 1876;
  • Carl Maria von Weber. - Friedrich Silcher, 1877;
  • Die Tonkunst. Einführung in die Ästhetik der Musik (Sztuka muzyczna. Wprowadzenie do estetyki muzyki), 1879, online;
  • Die Musik als christliche Volksmacht (Muzyka jako chrześcijańska siła ludu), 1880;
  • Luther als der Vater des evangelischen Kirchengesanges (Luter jako ojciec ewangelickiego śpiewu kościelnego), 1881;
  • Josephine Lang, 1881, online;
  • Der Begriff des geistlichen Amtes (Pojęcie urzędu duchownego), 1885;
  • Geschichte des christlichen Gottesdienstes. Ein Handbuch für Vorlesungen und Übungen im Seminar (Historia chrześcijańskich nabożeństw. Podręcznik do wykładów i ćwiczeń w seminarium), 1887;
  • Die Lehre von der Seelsorge nach evangelischen Grundsätzen (Nauka duszpasterstwa według zasad ewangelickich), 1895;
  • Predigten und Reden (Kazania i mowy), 1901.

Literatura

  • Gerhard Schuhmacher: Köstlin, Heinrich w: Neue Deutsche Biographie 12 (1980), s. 408 online.
  • Thomas Stahlberg: Seelsorge im Übergang zur „modernen Welt“. Heinrich Adolf Köstlin und Otto Baumgarten im Kontext der praktischen Theologie um 1900. Göttingen 1998.
Autor: Roman Penkała