Julius Fröbel
Carl Ferdinand Julius Fröbel (Pseudonim: C. Junius; ur. 16 lipca 1805 r. w Griesheim (Turyngia); zm. 6 listopada 1893 r. w Zurychu) - niemiecki geolog i czołowy polityk ruchu demokratycznego w okresie przed rewolucją marcową. (wyznania luterańskiego)
 |
| Julius Fröbel, 1848. Źródło: Wikimedia Commons |
Genealogia
Ojciec Christoph Fröbel (zm. 1813); matka Christiane Sophie North (zm. 1771), córka pastora w Griesheim; wuj ze strony ojca Friedrich Fröbel (1782-1852), pedagog; brat Theodor (1810-1893), ogrodnik w Zurychu; - ożenił się 1) w Zurychu w 1838 r. z Kleopheą Zeller, 2) w Nowym Jorku w 1856 r. z Karoliną von Armansperg (1021-1888); miał jednego syna; bratanek Otto (1844-1906), dendrolog i architek terenów zielonych.
Życiorys
Po śmierci ojca i pierwszych latach nauki w gimnazjum w Rudolstadt Julius Fröbel przebywał w latach 1817-23 w placówce wychowawczej Allgemeine deutsche Erziehungsanstalt w Keilhau, założonej i prowadzonej przez jego wuja Friedricha Fröbela (1782-1852). Następnie studiował nauki przyrodnicze w Monachium, Jenie i Berlinie. W Jenie należał od 1830 r. do korporacji studenckiej i w 1833 r. został tam doktorem filozofii.
Od 1833 r. uczył w Zurychu w Industrieschule (Szkoła Przemysłowa), gdzie jednym z jego uczniów był Gottfried Keller (1819-1890). W 1836 r. został profesorem mineralogii na tamtejszym uniwersytecie. W Züriputsch (pucz w Zurychu, 1839) widział w szwajcarskich obywatelach wzór dla ruchu europejskiego. Założone przez niego czasopismo literackie Literarisches Comptoir Zürich und Winterthur było określone jako "kuźnią broni dla partii przyszłości". Jego najbliższymi przyjaciółmi byli w tym czasie Adolf Ludwig Follen (1794-1855), Arnold Ruge (1802-1880), Georg Herwegh (1817-1875), a także Michaił Bakunin (1814-1876).
Podczas rewolucji marcowej w Niemczech wydawał w Mannheim czasopismo Deutsche Volkszeitung. Na kongresie niemieckich demokratów we Frankfurcie w czerwcu 1848 r. postulował założenie "wspólnej organizacji wolnych narodów Europy" w celu rozwiązania kwestii społecznych. W październiku 1848 r. został deputowanym Frankfurckiego Zgromadzenia Narodowego. Reprezentował tam stanowisko republikańsko-lewicowe. Gdy 6 października 1848 r. wybuchło powstanie w Wiedniu, pojechał tam 10 października razem z Robertem Blumem (1807-1848), aby przekazać wyrazy solidarności Frankfurckiego Zgromadzenia Narodowego z walczącymi. Podobnie jak Blum został skazany na karę śmierci, ale później go ułaskawiono. Co go wówczas ocaliło ? - trudno dziś jednoznacznie stwierdzić. Czy to było opublikowane wcześniej pismo »Wien, Deutschland und Europa« (1848), czy to, że był do tej pory mało znanym deputowanym.
Fröbel wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie prowadził kancelarię prawniczą. W Ameryce angażował się również w politykę i opowiedział się za zniesieniem niewolnictwa ze względów ekonomicznych.
W 1857 r. mógł wrócić do Niemiec. W tym czasie popierał tendencje zjednoczeniowe Niemiec i przy tej okazji napisał memoriał »Die Leitung der großdeutschen Angelegenheiten«. W latach 1867-1873 kierował w Monachium czasopismem Süddeutsche Presse, później pracował w służbie dyplomatycznej Rzeszy jako konsul w Smyrnie (do 1876 r.) i Algierii (do 1888 r.). W 1888 r. przeszedł na emeryturę.
Od 1889 r. Julius Fröbel mieszkał w Zurychu, gdzie zmarł 6 listopada 1893 roku.
Dzieła (wybór)
- Schweizerischer Republikaner. 1830.
- Mitteilungen aus dem Gebiet der theoretischen Erdkunde. 1834.
- Prodromus monographiae stoechiolithorum et pyritoidarum. 1837.
- Reise in die weniger bekannten Thäler auf der Nordseite der Penninischen Alpen. 1480.
- Friedrich Rohmer aus Weißenburg in Franken und seine messianischen Geschäfte in Zürich. 1842.
- Grundzüge eines Systemes der Krystallologie oder der Naturgeschichte der unorganischen Individuen. 1843.
- Politik und sociales Leben. 1845.
- Monarchie oder Republik? 1848.
- Wien, Deutschland und Europa. 1848.
- Deutschland, Österreich und Venedig. 1861.
- Oesterreich und der Freihandel. 1865.
- Die Irrthümer des Sozialismus. 1871.
- Die realistische Weltansicht und die utilitarische Civilisation. 1881.
Literatura
- Ferdinand Sander: „Fröbel, Julius”. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 49, Duncker & Humblot, Leipzig 1904, s. 163-172.
- Wentzcke, Paul: „Fröbel, Carl Ferdinand Julius”. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 5, Duncker & Humblot, Berlin 1961, ISBN 3-428-00186-9, s. 644-646.