Friedrich von Raumer

Friedrich Ludwig Georg von Raumer (ur. 14 maja 1781 r. w Wörlitz; zm. 14 czerwca 1873 r. w Berlinie) – niemiecki prawnik, historyk, publicysta. (wyznanie ewangelickie)

Genealogia

Ojciec Georg Friedrich (1755–1822), dyrektor kamery w Anhalt-Dessau; matka Luise von Marées (1761–1811) z Raguhn; brat Karl (1783–1873), geolog, geograf i pedagog; – ożenił się w 1811 z Louise z domu von Görschen (1785–1867); dzieci syn Hermann (1812–91, tajny radca) i córka Agnes (1814–97).

Życiorys

Po ukończeniu berlińskiego Joachimsthalsches Gymnasium Friedrich von Raumer studiował od 1798 r. prawo i kameralistykę w Halle i Getyndze. W 1801 r. został referendarzem, w 1804 asesorem przy kurmarchijskiej kamerze rządowej w Berlinie, w 1806 radcą komisarycznym przy kamerze domen w Königs Wusterhausen i w maju 1808 radcą rządu w Poczdamie. Po opublikowaniu pisma Über das brit. Steuersystem (O brytyjskim systemie podatkowym) został w 1810 r. z polecenia Karla von Stein zum Altensteina (1770–1840) radcą w pruskim Ministertwie Finansów. W tym samym roku przeszedł jako radca do biura pruskiego kanclerza państwa Karla Augusta von Hardenberga (1750–1822), któremu towarzyszył w kilku podróżach na Śląsk. W 1811 r. otrzymał w Heidelbergu stopień doktora filozofii, po czym został profesorem nauk politycznych i historii na uniwersytecie we Wrocławiu. Jego następcą na stanowisku radcy został Theodor Gottlieb Hippel (1775–1843). W latach 1818-1819 piastował urząd rektora tamtejszej uczelni. Od 1819 do emerytury w 1859 r. pracował na uniwersytecie w Berlinie, ale wykłady prowadził tam jeszcze do 1869 roku. Od 1814 r. odbywał liczne podróże po Europie, Ameryce i Azji, m.in. w 1816/17 przebywał w Rzymie, a w 1844 w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Rezultatem tego były książki Briefe aus Paris und Frankreich im Jahre 1830 (1831) i England im Jahre 1835 (3 tomy, 1836–42). W latach 1847/48 należał do berlińskiego Zgromadzenia Radnych Miejskich (Stadtverordnetenversammlung), w 1848–49 odrzucił rewolucję jako członek frakcji centroprawicowej Parlamentu Frankfurckiego. Od sierpnia do grudnia 1848 r. był posłem arcyksięcia regenta Jana Habsburga-Lotaryńskiego we Francji, a w czerwcu 1849 r. został członkiem zgromadzenia Gothaer Versammlung (Gothaer Nachparlament), które oferowało królowi Prus Fryderykowi Wilhelmowi IV (1795–1861) koronę cesarską zjednoczonych Niemiec.

Przez postawę liberalną i reformatorską popadał klika razy w konflikt z organami państwa. W 1822 r. jego mowa z okazji 25-lecia rządów króla Fryderyk Wilhelm III (1770–1840), w której opowiadał się za monarchią konstytucyjną obłożona został zakazem druku. Po wygłoszonej mowie o edykcie tolerancyjnym Fryderyka II (1712–1786) i przy tej okazji krytyce obecnego króla, zmuszony został 22 marca 1847 r. do odejścia z Pruskiej Akademii Nauk, do której należał od 18 czerwca 1827 roku. Z powodu krytyki nowego gimnazjum humanistycznego w piśmie Über die preußische Städteordnung, nebst einem Vorwort über die bürgerliche Freiheit, nach französischen und deutschen Begriffen (1828) skazany został na karę grzywny, a w 1832 nie został rektorem w związku z pismem Polens Untergang (Upadek Polski). W latach 40-tych opowiadał się za placówkami oświaty publicznej i ogólnie dostępnymi bibliotekami. W 1841 r. prowadził wykłady w Akademii Śpiewaczej, której był członkiem od 1801 r., a od 1849 r. również wykłady dla kobiet.

Dzieła (wybór)

  • Sechs Dialoge über Krieg und Handel (1806)
  • Vorlesungen über die alte Geschichte (2 tomy, Leipzig 1821)
  • Über die geschichtliche Entwickelung der Begriffe von Recht, Staat und Politik (Leipzig 1826)
  • Geschichte der Hohenstaufen und ihrer Zeit (6 tomow, Leipzig 1823–25)
  • Über die preußische Städteordnung (Leipzig 1828)
  • Historisches Taschenbuch (wydawca od 1.1830 do 10.1869, Leipzig)
  • Briefe aus Paris zur Erläuterung der Geschichte des 16. und 17. Jahrhunderts (2 tomy, Leipzig 1831)
  • Polens Untergang (1832, pol. wyd. Upadek Polski, 1870)
  • Geschichte Europas seit dem Ende des 15. Jahrhunderts (8 tomów, Leipzig 1832–50)
  • Beiträge zur neuern Geschichte aus dem Britischen Museum und Reichsarchiv (5 tomów, Leipzig 1836–39)
  • Die Vereinigten Staaten von Nordamerika (Leipzig 1845)
  • Diderot und seine Werke (Berlin 1845)
  • Einleitung zur öffentlichen Sitzung der Academie der Wissenschaften (Berlin 1845)
  • Briefe aus Frankfurt und Paris 1848–1849 (2 tomy, Leipzig 1849)
  • Historisch-politische Briefe über die geselligen Verhältnisse der Menschen (Leipzig 1860)
  • Lebenserinnerungen und Briefwechsel (2 tomy, Leipzig 1861)
  • Handbuch zur Geschichte der Litteratur (4 tomy, Leipzig 1864–1866)
  • Litterarischer Nachlaß (2 tomy, Berlin 1869)

Literatura

  • Franz Xaver von Wegele: Raumer, Friedrich Ludwig Georg von w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 27, Duncker & Humblot, Leipzig 1888, s. 403–414.
  • Stefan Jordan: Raumer, Friedrich Ludwig Georg von w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 21, Duncker & Humblot, Berlin 2003, ISBN 3-428-11202-4, s. 201 f. (online).

Linki

Autor: Roman Penkała