Friedrich Kiel

Friedrich Kiel (ur. 8 października 1821 r. w Puderbach (Westfalia); zm. 13 września 1885 r. w Berlinie) był niemieckim kompozytorem w dobie romantyzmu i jednym z najwyżej cenionych nauczycieli. (wyznanie ewangelickie)

Friedrich Kiel
Friedrich Kiel.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Jost, nauczyciel, syn Josta z Richstein; matka Marie, córka pasterza Georga Junga w Puderbach; kawaler.

Życiorys

Friedrich Kiel zaczął grać na fortepianie w wieku 6 lat i będąc samoukiem potrafił zagrać usłyszany utwór z pamięci. Około 5 lat później ojciec postanowił zapewnić mu elementarne wykształcenie muzyczne, chociaż syn miał zostać nauczycielem. Dopiero nauczyciel w seminarium nauczycielskim w Soest potrafił przekonać ojca o talencie muzycznym syna. W 1827 r. rodzina zamieszkała w Schwarzenau. Dzięki pośrednictwu superintendenta został Friedrich Kiel przedstawiony księciu Albrechtowi I von Sayn- Wittgenstein-Berleburg, który zajął się jego dalszą edukacją muzyczną. Jego brat, książę Karl, dał młodzieńcowi lekcje gry na skrzypcach i po 3 kwartałach mógł jako solista muzykować z małą orkiestrą dworską, w której odtąd był skrzypkiem. Okres tej działalności przerwany był półroczną nauką kompozycji u flecisty Caspara Kummera (1795–1870) w Coburgu, do którego posłał go książę.

W 1840 r. Friedrich Kiel został koncertmistrzem i nauczycielem muzyki w książęcej kapeli domowej w Berleburgu. Dzięki stypendium króla Fryderyka Wilhelma IV Kiel studiował kontrapunkt przez 3 lata w Berlinie, gdzie był uczniem Siegfrieda Wilhelma Dehna. W Berlinie zyskał wkrótce uznanie jako nauczyciel muzyki, kompozytor i pianista. W 1865 r. został członkiem Pruskiej Akademii Sztuki (niem. Preußische Akademie der Künste), w 1866 r. Julius Stern powołał go jako nauczyciela kompozycji do swojego konserwatorium, gdzie w 1868 r. został profesorem. Od stycznia 1870 r. pracował jako nauczyciel teorii w Wyższej Szkole Muzycznej (niem. Hochschule für Musik) w Berlinie. Po jej reorganizacji w 1882 r. prowadził tam klasę mistrzowską kompozycji muzycznej, został zwierzchnikiem oddziału kompozycji oraz członkiem dyrekcji. W 1884 r. musiał zrezygnować z dalszej pracy z powodu następstw wypadku drogowego.

Friedrich Kiel jako kompozytor i nauczyciel zawsze unikał stronniczości. Jego muzyka fortepianowa i kameralna oraz utwory chórowe świadczą o naturalnym temperamencie lirycznym i silnym poczuciu formy. Jego utwory dają wyraz duchowym i muzycznym nurtom jego czasów, ale nie był w stanie dokonać ich dalszego rozwoju. Zrozumiałe zatem jest, że założone w 1906 r. »Towarzystwo Kiela« zostało wkrótce rozwiązane, a jego kompozycje są dzisiaj w dużej mierze zapomniane.

Do jego najbardziej znanych uczniów należą: Waldemar von Baußnern (1866–1931), Wilhelm Berger (1861–1911), August Bungert (1845–1915), Robert Kahn, Zygmunt Noskowski (1846–1909), Ignacy Jan Paderewski (1860–1941), Emil Sjögren (1853–1918) i Charles Villiers Stanford (1852–1924).

Literatura

  • Erich Prieger: "Kiel, Friedrich", w: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 51, Duncker & Humblot, Leipzig 1906, s. 126–133 (online).
  • Thomas-M. Langner: "Kiel, Friedrich" w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 11, Duncker & Humblot, Berlin 1977, ISBN 3-428-00192-3, s. 577 (online).

Linki

Autor: Roman Penkała