Johann Michael Dilherr


Johann Michael Dilherr (ur. 14 października 1604 w Themar koło Hildburghausen; zm. 8 kwietnia 1669 w Norymberdze) – teolog luterański i filolog na uniwersytetach w Jenie i Norymberdze.

Johann Michael Dilherr
Johann Michael Dilherr.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia


  • Ojciec : Johann (zm. po 1623), doradca prawny w kantonie rycerskim Rhön-Werra
  • Matka : Regina z domu Götz (zm. 1617) z Münnerstadt (Dolna Frankonia)
  • Ożenił się : 29 listopada 1644 z Marią Schmid (zm. 1664), wdowa Deschauer z Eger
  • Dzieci : bezdzietny

Życiorys


Od 1623 Johann Michael Dilherr studiował na uniwersytetach w Jenie, Lipsku, Wittenberdze i Altdorf koło Norymbergi. W 1630 został doktorem teologii w Jenie, gdzie od 1631 działał jako profesor retoryki i od 1634 jako profesor historii i poezji. W 1640 powołano go na profesora nadzwyczajnego teologii w Jenie. W 1642 rada miasta Norymbergi powołała go na pastora do kościoła Wawrzyńca (Lorenzkirche). Od 1642 do 1644 był rektorem Egidiengymnasium w Norymberdze i jednocześnie zajmował się reformą szkolnictwa. Od 1646 wygłaszał kazania w kościele Sebalda (Sebalduskirche). Poza tym pełnił funkcję bibliotekarza miejskiego Norymbergi.

W pedagogicznych działaniach przyłączył się do dążeń Wolfganga Ratke (1571–1635). Moralne i religijne wychowanie stanowiło dla niego zasadniczy cel, w ścisłym związku z krzewieniem elementarnego nauczania. Jego intencją była reforma oświaty kościelnej i życia akademickiego. Wspierał ubogich studentów m.in. Johanna Klaja (1616–1656) i Sigmunda von Birkena (1626–1681). Uznanie zyskał jako wyśmienity mówca. Polemizował z katolikami, kalwinistami i weigelianami, czyli zwolennikami Valentina Weigela (1533–1588), z drugiej strony popierał humanistyczny rozwój wewnątrz luteranizmu. Utrzymywał kontakty z Georgiem Philippem Harsdörf(f)erem (1607–1658) i założonym przez niego towarzystwem literackim Pegnesischer Blumenorden. Jego pieśni religijne ujawniają wpływ tego towarzystwa. Johann Michael Dilherr troszczył się o ścisłe połączenie poezji i muzyki (Evangelische Schlußreimen, muzyka Johanna Erasmusa Kindermanna, 1652). Pod koniec życia wrócił do postawy ascetycznej. Filip Jakub Spener (1635–1705) zaliczał go do swoich poprzedników.

Dzieła (wybór)


  • Vitia Linguarum Praecipua, Jena 1640.
  • Christliche KarfreitagsBetrachtung, Nürnberg 1642.
  • Confessio Augustana, 1643.
  • Weg zur Seligkeit, Erbauungsbuch, 1646.
  • Evangelische Schlußreimen, muzyka Johanna Erasmusa Kindermanna, 1652.
  • Heilige Karwochen, kazania, 1653.
  • Geistliches Klaghaus, oder Christliche Leichpredigten, 1655.
  • Ehre der Ehe, illustrierte Ehelehre, 1662.
  • Heilig epistolischer Bericht, 2 tomy, 1663/1661.

Literatura


  • Georg Brückner: „Dilherr, Johann Michael” w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 5, Duncker & Humblot, Leipzig 1877, s. 225 (online).
  • Adalbert Elschenbroich: Dilherr, Johann Michael w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 3, Duncker & Humblot, Berlin 1957, ISBN 3-428-00184-2, s. 717 f. (online).

Linki