Wilhelm Eduard Albrecht

Wilhelm Eduard Albrecht (ur. 4 marca 1800 roku w Elbing (obecnie Elbląg); zm. 22 maja 1876 roku w Lipsku) - prawnik i docent na uniwersytecie w Getyndze. Zaliczał się do Siódemki z Getyngi, która w 1837 roku protestowała z powodu zniesienia konstytucji Królestwa Hanoweru przez króla Ernesta Augusta I.(wyznanie luterańskie)

Wilhelm Eduard Albrecht
Wilhelm Eduard Albrecht.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Johann Jakob Albrecht (ur. 1765), kupiec w Elblągu; matka brak danych; - ożenił się w 1840 roku w Berlinie z córką profesora Christiana Ludwiga Idelera.

Życiorys

Wilhelm Eduard Albrecht studiował od 1818 roku w Królewcu, a od 1819 w Getyndze u Karla Friedricha Eichhorna. 1 kwietnia 1822 roku promował się, po czym przez pewien czas przebywał w Berlinie. W 1824 roku habilitował się na uniwersytecie w Królewcu, gdzie w 1829 roku został profesorem zwyczajnym prawa niemieckiego. W 1830 roku przeniósł się na uniwersytet do Getyngi. Wraz z sześcioma innymi profesorami ( Friedrich Christoph Dahlmann, Heinrich Ewald, Georg Gottfried Gervinus, bracia Jacob i Wilhelm Grimm oraz Wilhelm Eduard Weber tzw. Siódemka z Getyngi), którzy protestowali przeciw zniesieniu konstytucji Królestwa Hanoweru został w 1837 roku zwolniony i udał się do Lipska, gdzie na tamtejszym uniwersytecie otrzymał posadę privatdozenta. W 1840 otrzymał w Lipsku nominację na profesora prawa i na radcę dworu. W 1847 roku brał udział w spotkaniu Germanistentag (inicjatywa naukowców w celu rozwinięcia poczucia narodowego Niemców) w Lubece, w 1848 roku był delegatem z Harburga nad Łabą do parlamentu we Frankfurcie. W 1868 roku Albrecht przeszedł w stan spoczynku.

Poglądy i znaczenie

Wilhelm Eduard Albrecht jest twórcą pewnego dogmatycznego traktowania materiału w niemieckiej historii prawa. Przypada mu w zakresie germanistycznym takie same znaczenie jak Savigny w zakresie romanistyki. Jego zamiarem było wykazanie równoważności cywilizacyjnej prawa niemieckiego z rzymskim. Przez pojedynczy punkt wyjścia, posiadania,termin z zakresu prawa używany w książkach prawniczych, w którym niemieckie prawo zasadniczo się różniło od prawa rzymskiego, szukał ahistorycznego, do tego dogmatycznego całego materiału, który przeniknął do niemieckiego prawa. Z tego podstawowego pojęcia, które legło u podstaw jego jedynego dzieła Die Gewere als Grundlage des älteren deutschen Sachenrechts (1828), wynikło ogromne oddziaływanie. Jego zachowanie w latach 1837, 1848 i 1850 nie zostało podyktowane pasją polityczną lecz przez świadomość prawa obyczajowego. Takie podejście rodziło u jego przeciwników zawsze szacunek. Ceni się jego nieubłaganą, surową logikę, która była podłożem jego nienagannej moralności.

Do dzisiaj istotna jest jego konstrukcja państwa jako osoby prawnej, którą w 1837 roku rozwinął w recenzji pt. Grundsätze des heutigen Staatsrechts dotyczącej poglądów Romeo Maurenbrechera. W teorii państwa konstytucjonalizm był dotąd niejasny, komu przypada suwerenność, ponieważ z jednej strony nadal mocno podkreślana była zasada monarchistyczna, podczas gdy z drugiej strony ówczesne krajowe konstytucje zawierały już prawo współdziałania poddanych w wykonywaniu władzy. Na tej podstawie Albrecht doszedł do przekonania, że państwo musi być same osobą prawną. W odniesieniu do ogółu, wyłącznie panujący i poddani byliby uprawnionymi i zobowiązanymi właściwymi osobowościami prawnymi jako przywódcy względnie członkowie państwa, natomiast w przeciwnym razie (w pewnym stopniu w zakresie prywatnym) mieliby jako indywidualne osobowości prawne obowiązki ze względu na własne prawo i ze względu na prawo innych. Teorię Albrechta ostro krytykował Otto von Gierke, który uważał państwo wg teorii Albrechta za fikcję prawną i twierdził, że panujący wykonują swój urząd na sposób pewnego rodzaju kuratora nad jakimś niezdolnym do czynności prawnych chorym psychicznie, a Sąd Najwyższy musi mówić w imieniu cienia prawa.

Dzieła (wybór)

  • Die Gewere als Grundlage des älteren deutschen Sachenrecht, 1828.

Literatura

  • Rudolf Hübner: „Albrecht, Wilhelm.” W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 45, Duncker & Humblot, Leipzig 1900, s. 743–750 (online).
  • Herbert Schönebaum: „Albrecht, Wilhelm Eduard.” W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 1, Duncker & Humblot, Berlin 1953, ISBN 3-428-00182-6, s.185(online).

Linki

Autor: Roman Penkała